Bij uitgeverij Boom De Tijdstroom is zojuist de herziene uitgave ‘Handboek Psychiatrie en religie – Levensbeschouwelijke diversiteit in de geestelijke gezondheidszorg’ verschenen onder redactie van Harold van Megen en onze KSGV’ers Arjan Braam en Piet Verhagen. Het nieuwe handboek, gebaseerd op baanbrekend internationaal en Nederlands onderzoek, presenteert nieuwste inzichten op het gebied van positieve gezondheid, herstel, zingeving en spiritualiteit. Het gaat daarbij verder dan de traditionele benaderingen door ook niet-religieuze spiritualiteit, atheïsme en de rijke verscheidenheid aan religieuze tradities van migrantengemeenschappen te omarmen. Meer over de uitgave valt te lezen bij de uitgever:
Categorie: Uncategorized
Prof. Piet Verhagen ontvangt de Oskar Pfister Award 2024
Onze KSGV-hoogleraar Piet Verhagen zal tijdens een ceremonie in New York volgend jaar de Oskar Pfister Award 2024 in ontvangst mogen gaan nemen. De prijs eert (excellente wetenschappelijke) bijdragen op terreinen van psychiatrie en religiewetenschappen en wordt sinds 1983 uitgereikt. De prijs is ingesteld door American Psychiatric Association (APA) en Association of Mental Health Clergy (thans Association of Professional Chaplains).
Verschijning nieuwe KSGV-publicatie
In de voorbije periode is er volop gewerkt aan onze nieuwe uitgave ‘Veerkracht in tijden van collectieve crisis’. In deze bundel zijn uitgewerkte lezingen van de (Nederlandse) KSGV-studiebijeenkomst ‘Een ziekmakende maatschappij… hoe hierin veerkracht ontwikkelen?’ opgenomen alsmede ook bijdragen uit Vlaanderen. De auteurs gaan nader in op de impact van collectieve crises als de aardbevingsproblematiek in Groningen en de coronapandemie. Maatregelen worden (veelal) daarbij getroffen om specifieke lichamelijke schade te voorkomen, maar blijken tegelijkertijd juist mentale en morele problemen te veroorzaken. Collectieve crises krijgen zo een ander gezicht, waarbij andere wezenlijke kwesties in de schaduw raken. In deze bundel gaan hulpverleners, geestelijk verzorgers en onderzoekers hier nader op in en delen ervaringen ten aanzien van ontwikkelen van veerkracht en bieden praktijkhandvatten en verbeterkansen voor toekomstig beleid.
Bestelinformatie over onze nieuwe uitgave is te vinden via deze link:
Stripverhalen als vindplaatsen van religie
Een spiksplinternieuw stripmuseum in Groningen en in Noordwijk aan Zee, diepgravende recensies van beeldromans in de kwaliteitskranten, succesvolle verfilmingen van Amerikaanse comics in de bioscoop, op Netflix (Preacher) en Disney+ (Moon Knight). Het medium strip staat in de belangstelling en gedijt zowel op het web als in boekvorm, als ‘zevende kunst’ en als entertainment. Minder bekend is de veelzijdige relatie met religie. Godsdienstsocioloog en KSGV-hoogleraar Kees de Groot, die eerder de katholieke achtergrond van Kuifje onthulde, geeft hiervan een systematisch overzicht in een onderhoudende bundel getiteld Comics, Culture and Religion. Faith Imagined.
‘Terwijl er al langer onderzoek wordt gedaan naar religie in films, is dit de eerste publicatie die overtuigend laat zien hoe religies omgaan met strips, maar ook wat strips doen met religie, en hoe strips van betekenis zijn voor rituelen, ethiek en zingeving. Duidelijk wordt dat je niet om strips heen kunt, als je wilt begrijpen hoe religie in de gemediatiseerde wereld van vandaag functioneert’, aldus De Groot. Er komt een uitgebreid palet aan bod met christendom, islam, judaïsme, hindoeïsme, Japanse religies en zoroastrisme. Maar er is ook aandacht voor andere verbeeldingen van ‘het heilige’, zoals in Maus, de veelgeprezen beeldroman over herinneringen aan de Shoah.
Religie en strips verknoopt
Internationale wetenschappers laten in veertien hoofdstukken zien hoe religie en strips met elkaar verknoopt zijn in Europa, India, Iran, Japan en de Verenigde Staten. De bundel opent tamelijk onschuldig met een inhoudsanalyse van strips die worden gebruikt in de kindercatechese, maar schakelt al snel naar een staaltje morele paniek in de Verenigde Staten waar via de site van Fox News een comic over Jezus en een superheld wordt gecanceld. In een bespreking van de beeldroman Habibi wordt betoogd dater in dit prachtige liefdesverhaal op een wel erg krampachtige manier wordt gepoogd om de Islam een vriendelijker gezicht te geven. Op grond van veldonderzoek in Japan wordt getoond wat de massale bezoeken aan plaatsen die in manga en anime (Japanse strips en animatiefilms) figureren te maken heeft met traditionele pelgrimage. Interviews met volwassen striplezers tijdens de pandemie laten zien hoe strips een plaats hebben in het leven van alledag. Ook wordt stilgestaan bij wat we kunnen leren van strips over religie en cultuur, en hoe strips wel en niet kunnen worden gebruikt in het onderwijs.
De bundel ‘Comics, culture and religion. Faith Imagined’ is verschenen bij Bloomsbury in boekvorm en als e-boek in open access: Bloomsbury Collections – Comics, Culture, and Religion
Lid van Verdienste bij de Nederlandse vereniging voor groepsdynamica en groepspsychotherapie (NVGP): Piet Verhagen
Tijdens de Algemene Ledenvergadering van de NVGP van 7 juni 2023 is KSGV-hoogleraar prof. dr. Piet Verhagen benoemd tot Lid van Verdienste. Piet Verhagen is meer dan 30 jaar lid van de NVGP en sinds 2000 lid van de redactie van het tijdschrift Groepen, tijdschrift voor groepsdynamica & groepspsychotherapie. Vanuit de rol als redactielid heeft hij bijgedragen aan het verbreden en verdiepen van kennis over groepspsychotherapie in Nederland en in Vlaanderen. Tevens heeft hij zelf veel gepubliceerd over (groeps)psychotherapie en met speciale aandacht voor psychiatrie en spiritualiteit. Recent heeft hij samen met Arnout ter Haar de redactie gevormd van het nieuwe Leerboek Groepspsychotherapie (Boom | de Tijdstroom 2022) en heeft hij de bijhorende podcastreeks (https://lnkd.in/efyxCPcR) over groepstherapie gemaakt.
Generieke module ‘Zingeving in de psychische hulpverlening’ (Akwa GGZ)
Recent is een nieuwe kwaliteitsstandaard binnen de geestelijke gezondheidszorg gerealiseerd, meer inhoudelijk valt daarover te lezen via: https://akwaggz.nl/nieuwe-kwaliteitsstandaard-zingeving-in-de-psychische-hulpverlening/
Tal van vakverenigingen waren hierbij betrokken: verpleegkundigen, geestelijk verzorgers, praktijkondersteuners-huisarts (POH-GGZ), huisartsen, vaktherapeuten, psychologen/psychotherapeuten, klinisch geriaters, psychiaters, ervaringsdeskundigen en familie-ervaringsdeskundigen, plus ook het patiënten- en naastbetrokkenen platform MIND. Een aantal KSGV-hoogleraren waren eveneens betrokken: Arjan Braam en Piet Verhagen namen deel in de interdisciplinaire werkgroep, Kees de Groot in de klankbordgroep ‘Critical Friends’ en Rien van Uden als commentator voor het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP). ‘Save the date’: op donderdagmiddag 7 september vindt er een KSGV-studiebijeenkomst plaats over deze nieuwe generieke module ‘Zingeving in de psychische hulpverlening’ (details daarover volgen nog).
Afscheidssymposium prof. dr. Hetty Zock
‘Bezinsels: zintuig-breed in gesprek’…
Op 9 juni 2023 is prof. dr. Hetty Zock met emeritaat gegaan. Zij was sinds 2005 verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) als bijzonder hoogleraar ‘Levensbeschouwing en geestelijke volksgezondheid met bijzondere aandacht voor het domein van de geestelijke verzorging’ namens het KSGV. Dit afscheidsmoment werd op een passende wijze gevierd met een symposium ‘Bezinsels – zintuig-breed in gesprek’ en een afscheidsrede van Hetty Zock zelf. Hieronder treft u nog de uitnodiging voor zowel het symposium als de afscheidsrede en receptie.
Lezing ‘Hoe houden we de geestelijke zorg sociaal?’
Recent mocht KSGV-hoogleraar Kees de Groot een lezing verzorgen bij Vergadering Geestelijk Verzorgers Limburg (VGVL). Bijgaande presentatie bij de lezing (zij het met ontbrekende referenties) geeft een inkijkje in topics die momenteel spelen rondom levensbeschouwing en geestelijke gezondheid:
Dr. P. Raghurami Reddy – Oration Award 2022-2023 voor KSGV-hoogleraar Piet Verhagen
Op zondag 8 januari 2023 heeft KSGV-hoogleraar Piet Verhagen een prijs in ontvangst mogen nemen in India; de uitreiking vond plaats in Hyderabad namens de Karimnagar Psychiatric Society (welke lid is van de India Psychiatric Society). Prof. Verhagen ontving er de Dr. P. Raghurami Reddy – Oration Award 2022-2023 (gold medal) vanwege zijn bijzondere verdiensten voor spiritualiteit en psychiatrie. Aansluitend aan de plechtigheden heeft hij nog een lezing mogen verzorgen met als titel: ‘Spirituality and Mental Health: What do we learn from Indian perspective? Disenchantment – New Enchantment’ (Spiritualiteit en geestelijke gezondheid: wat leren we van het Indiase perspectief? Onttovering en nieuwe betovering). In bijgaande opname vindt na ruim een uur de plechtigheden plaats en aansluitend volgt nog de lezing: https://youtu.be/wVUqn7BFwm0
Interview KSGV-hoogleraar Kees de Groot op de website van Tilburg University
Onder de titel ‘We zijn geen BV Nederland, maar een gemeenschap van mensen die voor elkaar zorgen’ verscheen bijgaand interview met KSGV-hoogleraar Kees de Groot op de website van Tilburg University: https://www.tilburguniversity.edu/nl/actueel/nieuws/meer-nieuws/interview-kees-de-groot