Prof. dr. A. Mulder

______________________________________________________________________________________________________________

Bijzondere leerstoel vanwege het KSGV
‘Levensbeschouwing en geestelijke volksgezondheid met bijzondere aandacht voor jongeren en zingeving’

André Mulder is per 1 maart 2024 benoemd tot bijzonder hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen, Faculteit Religie, Cultuur en Maatschappij. Zijn leeropdracht is ‘levensbeschouwing en geestelijke volksgezondheid met bijzondere aandacht voor jongeren en zingeving’.

André Mulder (1959) is praktisch theoloog en werkzaam als senior onderzoeker bij de Bijzondere Leerstoel Diaconie aan de Protestantse Theologische Universiteit Amsterdam. Hij werkt op de Onderzoeksplaats Sociale Inclusie en Levensbeschouwing van Mensen met een Verstandelijk Beperking. Daar onderzoekt hij met name hoe geloofsgemeenschappen een bijdrage kunnen leveren aan sociale inclusie.

Op de KSGV leerstoel zal hij aandacht hebben voor jongeren en zingeving in het bijzonder zingevingsondersteuning aan jongeren met een licht verstandelijke beperking. Jongeren met een licht verstandelijke beperking (LVB’ers) vormen een groeiende groep cliënten voor geestelijk verzorgers in zorginstellingen in het werkveld mensen met een beperking. Ook vormen ze een fors aandeel in de justitiële keten. Ze brengen een eigen profiel mee dat nieuwe eisen stelt aan het handelingsrepertoire van geestelijk verzorgers en andere zorgverleners.

LVB’ers hebben het moeilijk in een steeds complexer wordende samenleving. Op allerlei terreinen lijken zij buiten de boot te vallen: educatie, werk, huisvesting en relatievorming.als het nu gaat om de digitalisering in de samenleving, Digitalisering op tal van gebieden – bijvoorbeeld bij de overheid, in het openbaar vervoer, bij webwinkels, telecommunicatie en het bankwezen – vraagt overzicht en begrip van taal en communicatievormen, zoals keuzemenu’s, vragenlijsten en pop-ups. Alles gaat sneller en de keuzemogelijkheden nemen toe, bijvoorbeeld bij het online afsluiten van een telefoonabonnement. Uitsluiting of ongewenste, onbedoelde gevolgen van keuzes liggen hierdoor op de loer.

Door cognitieve beperkingen en gelimiteerde mogelijkheden in adaptief gedrag – vaardigheden als lezen, schrijven, rekenen, problemen oplossen, gebruikmaken van het openbaar vervoer – ervaren LVB’ers veel teleurstellingen. Ze worden overvraagd door hun omgeving, doordat niet goed wordt ingeschat wat hun mogelijkheden zijn; hun verbale vaardigheden maskeren vaak de beperkingen die ze ervaren bij het uitvoeren van andere cognitieve taken. Velen van hen raken keer op keer gefrustreerd, omdat hun wensen en ambities niet haalbaar blijken te zijn.

Het hebben van een verstandelijke beperking leidt bij jongeren tot drie- tot viermaal zoveel emotionele en gedragsproblemen; er is een verhoogde kans op samenloop met fysieke en psychische ziekten. Op sociaal vlak lopen ze het risico van beïnvloedbaarheid door criminelen,  slachtofferschap en eenzaamheid. Deze samenloop van factoren (intersectionaliteit) heeft grote impact op de zinervaring en mogelijkheid van zingeving van deze jongeren.

Onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) geeft aan dat in Nederland ongeveer 6,5 procent van de bevolking een verstandelijke beperking heeft (Woittiez e.a., 2019). Verreweg het grootste aandeel wordt gevormd door mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB), ongeveer 1,1 miljoen mensen, grotendeels jongeren.

In zijn onderzoek wil Mulder zich richten op de impact van intersectionaliteit op zingeving en zingevingsverlies, op de methoden van existentiële begeleiding bij zingevingsvragen door geestelijk verzorgers en op de inzet van levensbeschouwelijke bronnen als muziek en kunst bij professionele  zingevingsondersteuning.